Su ana kadar belirttigimiz gibi CNC program komutlardan, komutlar ise kelimelerden
olusmaktadir. Her bir kelime bir harf adresinden ve bunu takibeden sayisal bir degerden
olusmaktadir. Harf adresi kontrol sistemine kelime tipini belirtir. CNC kontrol sistemi
imalatcilari harf adreslerinin ne ifade ettigini önceden belirlemislerdir. Her ne kadar harf
adreslerinde ufak tefek farkliliklar görülsede CNC kontrol imalatcilarinin hemen hemen
tamamina yakininin mutabik oldugu harf edresleri ve bunlarin anlamlari asagida
belirtilmektedir.
O Program numarasi
N Satir numarasi
G Hazirlik fonksiyonu
X X ekseni
Y Y ekseni
Z Z ekseni
R Yariçap
F Ilerleme
S Is milidevri
H Takim boyu telafisi
D Takim yariçap telafisi
T Takim seçme
M Ek fonksiyonlar
Görüldügü gibi çogu harf adresleri lojiksel bir ifade olacak sekilde seçilmistir. (T takim,
Sspindle- is mili, F feedrate-ilerleme v.b.) Bu sebeple akilda tutulmalari çok kolaydir.
Özel fonksiyonlari belirtmek için G ve M den olusan iki harf adresi vardir. G hazirlik
fonksiyonu yaygin olarak CNC tezgah modlarini belirtmek amaciyla kullanilir. Bundan
evvelki kisimlarda mutlak ve artimsal moddan bahsetmis idik. Iste mutlak mod CNC
tezgah programinda G90 kodu ile belirtilir. Artimsal mod ise G91 kodu ile belirtilir. Bu
iki kod CNC tezgahlarda kullanilan hazirlik fonskiyonlarindan sadece iki tanesidir. Daha
detayli bilgi için CNC kontrol sistemi imalatcilari kataloglarinin gözden geçirilmesi
gerekir.
Hazirlik fonksiyonlari gibi, ek fonksiyonlar (M kodlari) çok çesitli özel fonksiyonlarin
programlanmasina imkan tanirlar. Genel olarak ek fonksiyonlar programlanabilir
anahtarlar olarak kullanilir (is mili ON/OFF, sogutma suyu açma /kapama v.b. gibi).
Ayriyeten bu fonksiyonlar CNC kontrol sisteminde bulunan diger programlanabilir
fonksiyonlarin programlanmasinda da kullanilirlar (örnek takim boyu ölçme cihazi)
CNC programlamasinin akilda tutulmasi gerekli olan çok sayida koddan olustugu gibi bir
yargiya baslangiçta kapilinabilir. Bununla birlikte bir CNC kontrol sisteminin kodlarinin
tamami 30~40 civarindadir. CNC programlama isini bir yabanci dil ögrenme ile
karsilastirdigimizda sadece 40 civarindaki kelime ile CNC programinin yapilacagi
düsünüldügünde yabanci dil ögrenmeye oranla çok daha kolay oldugu hatirda
tutulmalidir.